دیابت: علل، علائم و روش‌های کنترل
دیابت یا مرض قند، یک بیماری مزمن است که سیستم متابولیک بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در افراد مبتلا به دیابت، بدن نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند یا سلول‌ها نسبت به انسولین مقاوم می‌شوند. انسولین هورمونی است که قند موجود در خون را به انرژی تبدیل می‌کند و کمبود یا اختلال در عملکرد آن باعث افزایش سطح قند خون می‌شود. افزایش مزمن قند خون می‌تواند به آسیب به عروق، قلب، کلیه‌ها، چشم‌ها و سیستم عصبی منجر شود.
کنترل و مدیریت این بیماری نیازمند تغییر سبک زندگی، پیگیری پزشکی منظم و در برخی موارد دارو درمانی یا تزریق انسولین است. تشخیص زودهنگام، رعایت رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و معاینات دوره‌ای می‌تواند عوارض جدی را کاهش دهد.
علائم دیابت
- تشنگی شدید و ادرار مکرر
- خستگی و ضعف عمومی
- تغییرات ناگهانی وزن
- تاری دید و مشکلات بینایی
- کندی در بهبود زخم‌ها و عفونت‌های مکرر
- احساس گزگز یا بی‌حسی در دست‌ها و پاها
انواع دیابت
- نوع ۱: بیماری خودایمنی که سلول‌های تولیدکننده انسولین را نابود می‌کند و نیازمند تزریق مادام‌العمر انسولین است.
- نوع ۲: شایع‌ترین نوع که بدن انسولین تولید می‌کند اما سلول‌ها نسبت به آن مقاوم هستند.
- پره‌دیابت: مرحله پیش از دیابت نوع ۲ که سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی است.
- دیابت بارداری: افزایش قند خون در دوران بارداری که معمولاً بعد از زایمان برطرف می‌شود.
دیابت و زندگی روزمره
افراد مبتلا باید سطح قند خون خود را مرتب اندازه‌گیری کنند و رژیم غذایی، ورزش و داروهای خود را دقیق رعایت کنند. مدیریت استرس، خواب کافی و معاینات منظم پزشکی نیز نقش حیاتی در جلوگیری از عوارض دارد.
با رعایت نکات پزشکی و اصلاح سبک زندگی، دیابت نمی‌تواند مانع فعالیت‌های روزمره و زندگی سالم شود.
عوارض دیابت
- بیماری‌های قلبی و سکته
- آسیب کلیوی و نارسایی کلیه
- مشکلات بینایی و نابینایی
- آسیب عصبی محیطی و بی‌حسی دست و پا
- زخم پای دیابتی و احتمال قطع عضو
روش‌های پیشگیری و کنترل
- رژیم غذایی سالم شامل سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و پروتئین کم‌چرب
- ورزش روزانه حداقل ۳۰ دقیقه
- کنترل وزن و پیشگیری از چاقی شکمی
- پیگیری مرتب قند خون و معاینات پزشکی
- مصرف داروها و انسولین طبق تجویز پزشک
- مدیریت استرس و خواب کافی
